27 lutego 2020 10:26 | Aktualności

Nie ma nic lepszego niż język!

"Nie ma nic lepszego niż język, który jest łącznikiem życia społecznego,

kluczem do wiedzy, organem prawdy i rozsądku oraz modlitwy"

Ezop (VI w. p.n.e) bajkopisarz grecki

 

 

Większości z nas, luty kojarzy się przede wszystkim z walentynkami oraz czasem karnawałowych zabaw. Mało kto wie jednak, że 21 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, określany także mianem Międzynarodowego Dnia Dziedzictwa Językowego. Ten dzień przypomina nam o roli i miejscu języka polskiego w życiu każdego Polaka. Każdy z nas zatem odpowiada za naukę języka polskiego i powinien zadbać o jego poprawność. Uczyć się nowych słów, ich znaczeń, a także poprawnie je pisać i wymawiać. Bo poprzez język budujemy swoją tożsamość, szukając odpowiedzi na pytanie, kim jesteśmy.

Na datę obchodów Dnia Języka Ojczystego wybrany został dzień, upamiętniający wydarzenia 1952 roku, kiedy to w miejscowości Dhaka (obecnej stolicy Bangladeszu) doszło do demonstracji, a następnie zamordowania pięciu studentów, domagających się uznania ich języka ojczystego - bengalskiego (bangla) - za jeden z dwóch urzędowych języków ówczesnego państwa Pakistan.

Na świecie, jak podają dane statystyczne, istnieje około 6 tysięcy żywych języków. Szacuje się, że w historii ludzkości istniało ich dwa razy tyle, z czasem jednak niektóre z nich zaczęły zanikać i stały się martwe. Mieszkańcy Ziemi nie tylko gubią swoją tożsamość narodową, ale w wyniku migracji doprowadzają także do zacierania się, bądź też całkowitego zaniku ojczystych dialektów. Niemal połowa języków świata jest zagrożona utratą w ciągu następnych dwóch, trzech pokoleń. Od 1950 r. umarło 250 języków. I to budzi niepokój UNESCO. Dlatego więc Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego ma w swoim założeniu dopomóc w ochronie różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego.

Jak wspomniałam, istnieje ponad 6 tysięcy języków, ale aż 80% ludzkiej populacji posługuje się zaledwie 83 z nich. Według danych UNESCO z 2008 roku najbardziej popularne to: chiński (1170 mln użytkowników), angielski (1135 mln), hiszpański (450 mln), hindi (400 mln) i arabski (350 mln). Szacuje się, że polszczyzna jest jednym z 25 największych języków na świecie – posługuje się nią ponad 40 milionów ludzi w Polsce i poza jej granicami. To między innymi za sprawą wspólnego języka ludzie, którzy żyją w różnych częściach świata, należą do różnych środowisk czy pokoleń – czują, że należą do jednej wspólnoty.

Język ojczysty to taki język, w obrębie którego przychodzimy na świat i się w nim wychowujemy. Zastanówmy sie, skąd pochodzi określenie „język ojczysty”? Według językoznawcy dr hab. Katarzyny Kłosińskiej od wyrazu „ojciec”: U nas wartości ogólnonarodowe wzięły swe nazwy od ojca, bo w naszej kulturze to właśnie linia męska wiązana jest bardziej z przekazywaniem dziedzictwa. Nawet słowo „dziedzictwo” pochodzi, nie w sposób bezpośredni, ale od nazwy „dziad”. Adekwatne określenia języka ojczystego po angielsku (Mother Tongue), czy po niemiecku (Muttersprache) pochodzą od wyrazu „matka”.

Coroczne obchody Dnia Języka Ojczystego są dobrą okazją, by zadbać o swój język. Zadbać można właściwie w jeden zasadniczy sposób – pracować nad sobą i dużo czytać, zwłaszcza czytać dzieciom, bo literatura utrwala i kształtuje język. I mimo tego, że w otaczającej nas codzienności, pochłanianej przez pracę, naukę, domowe obowiązki i spotkania z bliskimi, nie sposób ustrzec się od wszechobecnego języka rosyjskiego, postarajmy się chociaż w tym jednym dniu zadbać o „dobre polskie słowo” i poprawną polszczyznę. Pamiętajmy, że język polski jest skarbnicą naszej historii, kultury, doświadczeń oraz tego, co najbardziej cenne.

Nasza szkoła w tym roku po raz pierwszy wzięła udział w obchodach Dnia Języka Ojczystego. Uczniowie klasy IV bawili się w poszukiwaczy, odnajdując na korytarzu szkolnym i w obrębie budynku wyrazów z trudnościami ortograficznymi. Klasa V i VI sprawdzała swoją znajomość polskich przysłów, które są przecież mądrością narodu. Na gazetce ściennej na szkolnym korytarzu pojawiły się plansze prezentujące historię i bogactwo słownikowe języka polskiego.

Już dziś planujemy, w jaki sposób uczcimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego w przyszłym roku.